fbpx

E Vitamini ve Özellikleri

E Vitamininin Yararları, Eksikliği, Fazlalığı ve Daha Fazlası

E Vitamini, hücrelerinizi oksidatif strese karşı koruyan güçlü bir antioksidan grubudur. Vücudun normal çalışması için yeterli düzeyde E vitamini gereklidir.

Yeterince alamazsanız, enfeksiyonlara daha yatkın hale gelebilir, görme bozukluğu veya kas zayıflığı yaşayabilirsiniz.

Neyse ki, E vitamini yiyeceklerde yaygındır. Sonuç olarak, sağlıklı beslendikçe ve besin emiliminiz bozulmadıkça eksik kalmanız pek olası değildir.

Bu makalede E vitamininin yararları, eksikliği veya fazlalığı ve buna bağlı yan etkileri incelenmiştir.

E vitamini nedir?

E vitamini, vücudunuzun normal çalışması için gereklidir. Bağışıklık sisteminizde merkezi bir rol oynar ve genetik seviyedeki hücrelere zarar veren antioksidan olarak, zararlı serbest radikallerle mücadele eder.

B ve C vitaminlerinin aksine, E vitaminleri yağda çözünür vitaminlerdir. Bu durum karaciğerde ve vücudun yağ dokularında depolanabileceği anlamına gelir. Ayrıca bitkisel yağlarda, yumurtalarda, etlerde, kümes hayvanlarında, tahıllarda, meyvelerde ve sebzelerde bulunabilir.

İhtiyacınız olan tüm E vitaminini dengeli bir beslenme alışkanlığı ile gıdalardan alabilmenize rağmen, takviyesinin de bazı hastalıkların önlenmesine veya tedavisine yardımcı olabileceği durumlar vardır.

Eksikliği, gelişmiş dünyada, düşük doğum ağırlıklı prematüre bebekler, abetalipoproteinemi veya E vitamini eksikliği olan ataksi gibi genetik bozuklukları olan kişiler dışında, nadir görülür.

Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi emilim bozukluğu gelişen hastalık durumlarında bir eksiklik yaşayabilirsiniz .

E vitamini vücut tarafından sentezlenemediği için esansiyel bir vitamindir. Bu sebeple gıda veya takviyeler yoluyla elde edilmesi gerekmektedir.

E Vitamininin İşlevleri ve Yararları

E vitamini açısından zengin gıdalar veya gıda takviyeleri yoluyla tüketilmesinin, aşağıdaki sağlık yararlarından bazıları ile ilişkili olduğu bulunmuştur:

1. Kolesterolü dengeler.

Kolesterol, karaciğer tarafından doğal olarak oluşturulan bir maddedir ve tüm hücrelerinizin, sinirlerinizin ve hormonlarınızın düzgün çalışması için gereklidir. Kolesterol düzeylerini dengeli ve normal aralıklarda tutmak çok önemlidir. Kolesterol oksitlendiğinde, tehlikeli hale gelir. Araştırmalar, bazı E vitamini izomerlerinin, kolesterol oksidasyonuyla savaşan koruyucu bir antioksidan görevi gördüğünü göstermiştir. (1) Bunun nedeni vücutta serbest radikal hasarına karşı savaşabilmeleridir, serbest radikaller kolesterol oksidasyonuna neden olur.

E vitaminleri tocotrienol izomerleri, kolesterol üretim ve sentezini kontrol eden bir enzimin aktivitesini azaltma kabiliyetinden dolayı (HMG-CoA redüktaz olarak adlandırılır) kardiyovasküler sağlığı olumlu yönde etkileyen üç çift bağa sahiptir. Tokotrienol izomerleri ayrıca hücre yapışmasını önleyebilir ve bu nedenle aterosklerozun ilerlemesini veya arterlerin sertleşmesi / kalınlaşmasını yavaşlatabilir.

2. Serbest Radikallerle Mücadele Edip, Hastalık Gelişimini Engelleyebilir.

Serbest radikaller vücudunuzdaki sağlıklı hücrelere karşı savaşır ve onları parçalara ayırır ve bu kalp hastalığına ve kansere neden olabilir. Bu moleküller vücudunuzda doğal olarak oluşur ve hızlandıklarında veya oksitlendiklerinde ciddi hasara neden olabilirler. 

Bazı E vitamini izomerleri, serbest radikal hasarını azaltma, iltihaplanma ile mücadele etme, hücrelerinizdeki yaşlanmayı doğal olarak yavaşlatma ve kalp hastalığı gibi sağlık sorunları ile savaşma gücüne sahip güçlü antioksidan yeteneklere sahiptir . (2)

Araştırmalar, bunların bağışıklık sistemini önemli ölçüde artırabildiğini, dolayısıyla hem yaygın hastalıkları hem de ciddi koşulların oluşmasını önlemeye yardımcı olduğunu göstermiştir. (3)

3. Hasarlı Cildi Onarır.

E Vitamini, kapiller duvarları güçlendirerek, nemi ve elastikiyeti artırarak cildinize fayda sağlayarak vücudunuzda doğal bir yaşlanma karşıtı besin görevi görür.

Araştırmalar, E vitaminin hem vücudunuzdaki hem de cildinizdeki iltihabı azalttığını, sağlıklı ve genç cildin korunmasına yardımcı olduğunu göstermiştir. (4)

Bu antioksidan özellikler, sigara dumanına veya güneş ışığından gelen ultraviyole ışınlarına maruz kaldığınızda, cilt kanserine karşı da faydalıdır.

C vitamini ile E vitamini alınması, UV radyasyonuna maruz kaldıktan sonra cilt iltihabına karşı savaşır, akne ve egzama belirtilerini azaltmada da yararlı olabilir. Aynı zamanda ciltte iyileşme sürecine yardımcı olur. Cildin epidermis tabakası tarafından emilir ve diğer faktörlerin yanı sıra, cilt kanserinin önde gelen nedenlerinden biri olan güneş yanığını tedavi etmek için kullanılabilir. Hücre yenilenmesini hızlandırdığından, izleri, sivilceleri ve kırışıklıkları tedavi etmek için kullanılabilir. Bu, cildinizin daha sağlıklı ve genç görünmesini sağlar.

4. Saç tellerinizi kalınlaştırır.

E vitamini güçlü bir antioksidan olduğundan, saçlarınıza yansıyan çevresel zararın azaltılmasına yardımcı olur. Ayrıca saç derisinde kan dolaşımını teşvik edebilir. E Vitamini yağı cildinizdeki doğal nemi korur ve bu da saç derinizin kurumasını ve pul pul dökülmesini engeller. Bu yağ aynı zamanda saçlarınızın daha sağlıklı ve daha taze görünmesini sağlar. Saçınıza, özellikle kuru ve donuk görünüyorsa, birkaç damla yağ uygulayabilirsiniz.

5. Hormonları dengeler.

E vitaminleri, hormonları doğal olarak dengelemek için çalışan endokrin ve sinir sistemleriniz üzerinde çok önemli bir rol oynayabilir. (5) Hormonal bir dengesizliğin belirtileri arasında PMS, kilo alımı, alerji, idrar yolu enfeksiyonları, ciltte değişiklikler, anksiyete ve yorgunluk sayılabilir. Hormonlarınızı dengede tutarak, sağlıklı bir kiloda kalmayı, düzenli bir adet döngüsü sürdürmeyi ve kendinizi daha enerjik hissetmeyi kolaylaştırabilirsiniz.

6. PMS Belirtilerine Yardımcı Olur.

Bir E vitamini takviyesinin, bir adet döneminden iki – üç gün öncesinde ve iki – üç gün sonrasında alınması kramp, endişe ve diğer PMS semptomlarını azaltabilir. Ayrıca ağrı şiddetini, süresini ve adete bağlı kan kaybını azaltabilir. Bunu hormonlarınızı doğal olarak dengeleyerek yapar ve adet döngüsünü düzenli tutmanıza yardımcı olur.

7. Göz Sağlığını Geliştirir.

E Vitaminleri, körlüğün sık görülen bir nedeni olan yaşa bağlı maküler dejenerasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir. E vitamininin görme üzerinde etkili olması için, C vitamini , beta-karoten ve çinko alımları ile de tüketilmesi gerektiğini unutmayın . Ayrıca günlük olarak yüksek dozda E vitamini ve A vitamini almanın, lazer göz ameliyatı geçiren insanlarda iyileşmeyi ve görüşü iyileştirdiği tespit edilmiştir.

8. Alzheimer Hastalığı olanlara yardım eder.

Araştırmalar, tocotrienollerin anti-enflamatuar aktivitesinin, Alzheimer hastalığına karşı katkıda bulunduğunu göstermektedir. E vitaminleri, orta derecede şiddetli Alzheimer hastalığı veya diğer nörodejeneratif hastalıkları olan kişilerde, hafıza kaybının kötüleşmesini ve fonksiyonel azalmayı yavaşlatabilir. Aynı zamanda bağımsızlık kaybını, bakıcı veya yardım ihtiyacını geciktirebilir. C vitamini ile alınan E vitamini, ayrıca çeşitli demans biçimlerini geliştirme riskini de azaltabilir. (6)

9. Kanser Riskini Düşürebilir ve Tıbbi Tedavilerin Etkilerini Artırabilir.

E Vitamini bazen kanser tedavisi için radyasyon ve diyaliz gibi tıbbi tedavilerin zararlı etkilerini azaltmak için kullanılır. Bunun nedeni vücuttaki serbest radikallerle savaşan güçlü bir antioksidan olmasıdır. Ayrıca saç dökülmesine veya akciğerde hasara neden olabilecek ilaçların istenmeyen yan etkilerini azaltmak için de kullanılır.

Bu vitaminin bazı izomerleri de kanser korumasına bağlanmıştır. Bazı hayvan çalışmaları, oral tokotrienol dozları kullanılarak tümör büyümesinin baskılandığına dair kanıtlar buldu. Bunun tam olarak nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi gerekmekle birlikte, çeşitli etki mekanizmalarının, kanser hücresi ölümünü indükleyen, kansere bağlı genleri kapatarak, anjiyogenezi inhibe eden veya bir tümör içindeki kan damarlarının anormal büyümesini engelleyerek gerçekleştirdiği düşünülmektedir. Hayvan çalışmalarında, meme, prostat, hepatik ve cilt kanseri vakalarında kansere karşı koruyucu yetenekler gösterilmiştir.

10. E Vitamini Fiziksel Dayanıklılığı ve Kas Gücünü Artırır.

E vitamini fiziksel dayanıklılığınızı arttırmak için kullanılabilir. Egzersiz yaptıktan sonra enerjinizi artırabilir ve kaslarınızdaki oksidatif stres seviyesini azaltabilir. (7) Ayrıca kas gücünüzü artırabilir. Kan dolaşımını teşvik ederek yorgunluğu giderir, kılcal duvarlarınızı güçlendirir ve hücrelerinizi besler.

11. Büyüme ve Gelişme için Hamilelikte Önemli.

E Vitaminleri hamilelik sırasında, bebeklerde ve çocuklarda doğru gelişim için önemlidir, çünkü kritik yağ asitlerini korur ve iltihaplanmayı kontrol etmeye yardımcı olur. Bazı uzmanlar, bu vitamin için en büyük ihtiyacın, gebeliğin ilk gününden itibaren devam eden 1.000 günlük süreçte gerçekleştiğine inanmaktadır, çünkü E vitamini, yalnızca bu belirli bir dönemde gerçekleşebilecek nörolojik ve beyin gelişiminin erken aşamalarını etkilemektedir. Bu nedenle hamile kadınların, emziren annelerin ve 2 yaşına kadar olan çocukların, anormallikleri önlemek adına yeterli miktarda aldıklarından emin olmak için doğal bir gıda takviyesi almaları önerilir.

E vitamini Eksikliği, Belirti ve Bulguları

Altta yatan bir sağlık sorununuz yoksa , eksikliği nadir görülür. Aşağıdaki eksiklik belirtilerinden herhangi birini yaşamaya başlarsanız doktorunuza görünün:

  • Yürüme veya koordinasyon zorluğu,
  • Kas ağrısı veya zayıflık,
  • Görsel rahatsızlıklar,
  • Genel rahatsızlık

Şüphelendiğiniz bir E vitamini eksikliğini sadece doktorunuza danıştıktan sonra düzeltmeye çalışmalısınız. E vitamininden zengin birçok gıda içeren sağlıklı bir diyet uygulamak en iyisidir.

Eksikliği, altta yatan birsağlık sorununun sonucu olabilir. Pek çok tıbbi durum, vücudunuzun E vitamini gibi yağda çözünür mikro besinler de dahil olmak üzere yağları yeterince emmesini engeller. Bu durumlardan bazıları aşağıda örneklendirilmiştir;

  • Kronik pankreatit,
  • Kolestaz,
  • Kistik fibroz,
  • Primer biliyer siroz,
  • Crohn hastalığı,
  • Kısa bağırsak sendromu,

Bazı durumlarda, eksikliği ataksi olarak bilinen nadir bir genetik durumdan da kaynaklanabilir. Bu durum nörolojik bir etkene dayanır, kas kontrolünü ve koordinasyonunu etkiler. (8)

Eksikliği ile ilgili semptomları fark ederseniz veya yağ metabolizmanızı etkileyen bir sağlık sorununuz varsa doktorunuza görünün.

Doktorunuz, E vitaminleri ile ilgili eksikliğiniz için en iyi hareket tarzını belirleyecektir. Her ne kadar gıda değişiklikleri birinci basamak tedavi olsa da, doktorunuz yüksek doz takviyesinin daha uygun olabileceğine karar verebilir.

E vitamini Fazlalığı, Yan Etkileri ve Etkileşimleri

E vitamini, en sağlıklı olarak ağız yoluyla alındığında veya doğrudan cilde uygulandığında insanlara yarar sağlar. Çoğu insan önerilen dozu alırken herhangi bir yan etki yaşamaz, ancak yüksek dozlarda kaydedilmiş advers reaksiyonlar vardır. E vitamini, özellikle kalp hastalığı veya şeker hastalığı gibi durumlara sahip kişiler için çok yüksek miktarlarda alındığında güvenli olmayabilir. Bu sağlık sorunlarından muzdaripseniz, 400 IU / gün veya daha fazla doz almayın.

Çok yüksek düzeyde E vitamini takviyesi, aşağıdaki sağlık sorunlarına yol açabilir:

  • Diyabetli kişilerde kalp yetmezliği,
  • Kötüleşen kanama bozuklukları,
  • Baş, boyun ve prostat kanserinin tekrarlama riskleri,
  • Ameliyat sırasında ve sonrasında kanamanın artması,
  • Kalp krizi veya inme sonrası ölüm riskinin artması

Bu vitaminin takviyesi kanın pıhtılaşmasını yavaşlatabilir ve pıhtılaşmayı yavaşlatan ilaçlar kullandığınızda morarma ve kanama riskini artırabilir. Kanın pıhtılaşmasını yavaşlatan bazı ilaçlar arasında aspirin, klopidogrel, ibuprofen ve warfarin bulunur. Özellikle Warfarin kanın pıhtılaşmasını yavaşlatmak için kullanılır. Varfarin ile E vitamini almak, morarma ve kanama riskini artırabilir, bu nedenle dozajınızı düzenlemek için kanınızı düzenli olarak kontrol ettirdiğinizden emin olun.

Kolesterolü düşürmek için kullanılan ilaçlar ayrıca E vitaminiyle de etkileşime girebilir. Bu vitamini tek başına almanın, bazı kolesterol düşürücü ilaçların etkinliğini azalttığı bilinmektedir ancak beta-karoten , C vitamini ve selenyum ile alındığında kolesterolü etkilediği görülmektedir.

Önerilen Günlük E Vitamini Dozu

 KADINERKEK
0-6 ay6 IU (4 mg)6 IU (4 mg)
6-12 ay7,5 IU (5 mg)7,5 IU (5 mg)
1-3 yaş9 IU (6 mg)9 IU (6 mg)
4-8 yaş10,5 IU (7 mg)10,5 IU (7 mg)
9-13 yaş16,5 IU (11 mg)16,5 IU (11 mg)
14-18 yaş22,5 IU (15 mg)22,5 IU (15 mg)
19-30 yaş22,5 IU (15 mg)22,5 IU (15 mg)
31-50 yaş22,5 IU (15 mg)22,5 IU (15 mg)
51-70 yaş22,5 IU (15 mg)22,5 IU (15 mg)
70 yaş üstü22,5 IU (15 mg)22,5 IU (15 mg)
Gebelikte22,5 IU (15 mg) 
Laktasyon28,5 IU (19 mg) 

* Food and Nutrition Board, Institute of Medicine, National Academies göre E vitamini günlük önerilen alım değeri 15 mg (22,5 IU) dir.

** T.C. Tarım,Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı‘na göre E vitamini günlük referans alım değeri 12 mg (18 IU) olarak belirlenmiştir.

Sonuç

E vitamini antioksidan etkileriyle yarar sağlar. Yağda çözünen bir vitamin olarak faydaları, birçok organın düzgün işlevindeki rolünü, enzimatik aktiviteleri ve nörolojik süreçleri içerir.

E Vitamini, sekiz bileşik (dört tokoferol ve dört tocotrienol) için ortak bir tanımdır ve farklı yararlar sağlar. Farklı türlerin farklı yararları olduğu göz önüne alındığında, diyetinizden çeşitli bu vitaminin izomerleri almanız en iyisidir.

Bu vitaminin faydaları arasında kolesterol dengesi, serbest radikallerle savaşmak, hastalık gelişimini önlemek, hasarlı cildi onarmak, saçları kalınlaştırmak, hormonları dengelemek, PMS semptomlarına yardımcı olmak, fiziksel dayanıklılığı, kas gücünü ve görmeyi geliştirmek, alzheimer hastalığını yavaşlatmak, potansiyel olarak kanser riskini azaltmak ve tıbbi tedavilerin etkilerini iyileştirmek sayılabilir.

Sadece bazı yağlar, kabuklu yemişler, tahıllar, meyveler ve buğday tohumu gibi bitkisel gıdalarda bulunur. Ayrıca gıda takviyesi olarak kullanılabilir. Bu vitaminin avantajlarından yararlanmak için yiyebileceğiniz en iyi yiyeceklerinden bazıları arasında ayçiçeği tohumu, badem, fındık, buğday tohumu, mango, avokado, balkabağı, brokoli, ıspanak, kivi ve domates bulunur.

E Vitamini hamilelik sırasında anne ve çocuğa da faydalıdır, çünkü büyüme ve gelişme için hayati bir vitamindir.

Eksiklik belirtileri arasında kas koordinasyonu kaybı, görme ve konuşma bozukluğu sayılabilir.

Özellikle kalp veya şeker hastalığı gibi durumları olan kişiler için çok yüksek miktarlarda alındığında güvenli olmayabilir. Bu sağlık sorunlarından muzdaripseniz, günde 400 IU ve üstü dozlarda almayın.

Imucore24, içeriğinde (10ml’sinde) 18 IU (12 mg) E Vitamini desteği ile günlük ihtiyacınızın % 100 ünü karşılayarak, beslenme programınıza güçlü bir katkıda bulunur. (**)

Kanıta dayalı 8 ayrı kaynaktan derlenmiştir.

1. J Gen Intern Med. 2004 / Effect of supplemental vitamin E for the prevention and treatment of cardiovascular disease./ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15061748
2. Annu Rev Nutr. 2005 / Vitamin E, oxidative stress, and inflammation./ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16011463
3. Vitam Horm. 2000 / Vitamin E and immunity./ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10714244
4. J Mol Med (Berl). 1995 / The role of vitamin E in normal and damaged skin./ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7633944
5. Ann N Y Acad Sci. 2004 / Tocotrienol: the natural vitamin E to defend the nervous system?/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15753140
6. JAMA. 2014 Jan / Effect of vitamin E and memantine on functional decline in Alzheimer disease: the TEAM-AD VA cooperative randomized trial./ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24381967
7. Sports Med. 2000 / Vitamin E supplementation and endurance exercise: are there benefits?/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10701711
8. GeneReviews / Ataxia with Vitamin E Deficiency / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1241/

Imucore24

Tüm Makaleler