B2 Vitamininin Yararları, Eksikliği, Fazlalığı ve Daha Fazlası

Riboflavin olarakta bilinen B2 vitamini, vücudun birçok önemli fonksiyonunda anahtar rol oynayan suda çözünür bir vitamindir. 

Vücudun enerji için kullandığı glikozun metabolize edilmesine yardımcı olur ve sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin üretimini destekler. 

Riboflavin ayrıca serbest radikallerin hücrelere zarar vermesini önleyen ve yaşlanma ile ilgili pek çok hastalığın riskini azaltan bir antioksidan görevi görür.

B2 vitamini nedir?

B2 vitamini ( riboflavin ) suda eriyebilen bir vitamin türüdür. İlk olarak 1879 yılında sütte bulunmuştur. Enerji metabolizmasında görevli FAD ve FMN gibi iki önemli enzimin yapısında görev alır.

Riboflavin olarak da bilinen B 2 vitamini vücutta depolanan bir vitamin olmadığı için düzenli olarak tüketilen besinlerden günlük alınmalıdır. Dışarıdan vücuda alınan B2 vitamininin fazlası idrar yolu ile dışarı atılır. 

Molekül yapısı bir şeker olan ‘ribose’a benzediği için ‘ribo’ ekini, kristalize halde sarı renkte olduğu için ‘flavin’ (flavus = sarı) ekini almıştır.

B2 Vitamini ’nin İşlevleri ve Yararları

B2 Vitamini ( riboflavin )  aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı tıbbi durumların önlenmesinde veya tedavisinde yararlı olarak düşünülmüştür:

1. Migren

B2 vitamini desteğinin migren ağrıları için potansiyel bir tedavi olacağına dair çok fazla araştırma bulunmaktadır. Migren ağrılarının beyin sapındaki değişikliklerden veya beyin kimyasallarındaki dengesizliklerden kaynaklandığına inanılmaktadır. ₍₁₎

Riboflavin, beyin hücrelerinin mitokondrileri içinde solunum ve enerji üretimini artırarak bu dengesizliklerin üstesinden gelmeye yardımcı gibi görünmektedir .

Nöroloji dergisinde yayınlanan bir 1998 çalışmasında , günde 400 miligram (mg) riboflavin alan migren eğilimli yetişkinlerin, plasebo alanlara göre ayda iki kez daha az migren atağı olduğu tespit edildi. ₍₂₎

Başka bir çalışmada da çocuklar üzerinde benzer sonuçlar tespit edilmiştir. ₍₃₎

2. B2 Vitamini Antioksidan Özellikler Sağlar ve Kansere Karşı Korur.

B2 vitamininin kanseri önlemede yardımcı olabileceğine dair kanıtlar vardır. Temel teori, riboflavin in, hücresel DNA’yı sigara dumanı gibi kansere neden olan ajanlar tarafından zarar görmekten koruyabileceğidir. ₍₄₎

Son zamanlarda yapılan çalışmalar, B 2 vitamini alımının, kolon kanseri ₍₁₁₎ ve meme kanseri _{(12 )} de dahil olmak üzere, en yaygın kanser türlerinden bazıları ile ters ilişkili olduğunu göstermiştir. B 2 vitamini bağışıklık sistemine faydalıdır, çünkü vücutta zararlı serbest radikallerin varlığını kontrol eden bir antioksidan görevi görür. B2 Vitamini riboflavin, serbest radikal öldürücü olarak işlev gören ve aynı zamanda karaciğeri detoks eden glutatyon adı verilen bir antioksidanın üretimi için gereklidir .

Serbest radikaller kontrolsüz olduklarında, çeşitli hastalıkların gelişmesine neden olabilir. B 2 vitamini, bağışıklık sisteminin çoğunun depolandığı sindirim sistemi içinde sağlıklı bir astar gibi davranarak hastalıklara karşı korunmada rol oynar. Sağlıklı bir sindirim sistemi, vücudunuzun besinlerden alabileceği optimum faydayı almasını ve kullanmasını sağlar. 

Riboflavin, diğer B vitaminleri ile birlikte, ön çalışmalarda  kolorektal kanser, özofagus kanseri, rahim ağzı kanseri, meme kanseri ve prostat kanseri gibi belirli kanser türlerinin önlenmesine yardımcı olmakla ilişkilendirilir. _{(13 )}

Riboflavin’in kanserin önlenmesindeki rolünü bilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmasına rağmen, araştırmacılar B2 vitaminin, kanser üreten kanserojenlerin ve serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresin etkilerini en aza indirmeye çalıştığına inanıyor.

3. Kornea Bozuklukları

Katarakt, göz merceğinin bulanıklaşmaya başladığı yaşlanma ile ilgili yaygın bir durumdur. Diyetlerinde riboflavin bulunan kişilerde katarakt gelişme riski daha düşüktür.

2014 yılında yapılan bir araştırmada , 2 mikrogram (μg) riboflavin miktarının yetersiz beslenen insanlarda katarakt riskini azaltabileceğini göstermiştir. ₍₅₎

4. Homosistein

Homosistein kanda bulunan yaygın bir amino asittir. Felç, bunama, kalp krizi gibi bir dizi olumsuz sağlık koşulları ile ilişkilidir.

Günlük alınan B2 vitamini ( riboflavin ) takviyeleri, bazı insanlarda homosistein seviyesini yüzde 40’a kadar azaltabilir.

Circulation dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, homosisteinin yüzde 25 oranında azalması, koroner arter hastalığı (KAH) riskini yüzde 11 ila 16 ve inme riskini yüzde 19 ila 24 oranında azaltıyor. ₍₆₎

Benzer şekilde, homosisteinin azalması , İngiltere’deki Northumbria Üniversitesi’nden yapılan bir araştırmaya göre, Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, vasküler demans ve epilepsi dahil olmak üzere nörobilişsel bozukluk riskini azaltabilir. ₍₇₎ 

Antikonvülsan ilaçlarla reçetelendiğinde, riboflavin homosistein seviyesini yüzde 26 azaltır ve daha iyi nöbet kontrolü sağlar. 

Yüksek homosistein seviyesi, kan basıncında keskin bir artışla karakterize, gebeliğin potansiyel olarak tehlikeli bir komplikasyonu olan preeklampsi riskini de artırabilir . Riboflavin, folik asit ve B12 vitamini takviyesi , riski azaltmak için yaygın olarak kullanılır.

5. Aneminin Önlenmesi ve Tedavisine Yardımcı Olabilir.

Anemiye, kırmızı hücre üretimi azalması, kana oksijen taşınamaması ve kan kaybını içeren çeşitli faktörler neden olur. Eğer kansızlık çekiyorsanız riboflavin sizin için iyi bir destek olabilir. B2 Vitamini işlevleri sonucu anemi vakalarını önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olabilir. ₍₈₎

Steroid hormon sentezi ve kırmızı kan hücresi üretimi için B2 Vitamini gerekir. Ayrıca oksijenin hücrelere taşınmasına ve demirin harekete geçirilmesine yardımcı olur. İnsanlar diyetlerinde yeterli B2 vitamini olmadan riboflavin eksikliği yaşadıklarında, anemi ve orak hücre anemisi gelişme riski daha fazla olur. ₍₉₎

Düşük B 2 vitamini düzeyleri, oksijenin yetersiz kullanımı ve kırmızı kan hücresi üretimi ile ilgili sorunları içeren bu durumların her ikisi ile de ilişkilidir. Bu koşullar yorgunluk, nefes darlığı, egzersiz yapamama ve daha fazlası ile sonuçlanabilir.

6. Uygun Enerji Seviyelerinin Korunması İçin Gereklidir.

Riboflavin, mitokondriyal enerjinin hayati bir bileşeni olarak kabul edilir. B 2 Vitamini vücut tarafından gıdaları enerji için metabolize etmek ve uygun beyin, sinir, sindirim ve hormon fonksiyonlarını sürdürmek için kullanılır. Bu nedenle riboflavin büyüme ve vücut onarımı için çok önemlidir. ₍₁₀₎

Yeterince yüksek düzeyde riboflavin olmadığında, riboflavin eksikliği oluşur. Karbonhidrat, yağ ve proteinli gıdalarda bulunan moleküller düzgün şekilde sindirilemez ve vücudun çalışmasını sağlayan “yakıt” için kullanılamaz.

Proteinleri amino asitlere, yağlara ve karbonhidratlara glikoz halinde parçalamak için B2 vitamini gerekir . Bu sayede gıdaların sağlıklı bir metabolizmanın korunmasına yardımcı olan kullanılabilir bir vücut enerjisine dönüştürülmesine yardımcı olur.

Riboflavin ayrıca, uygun tiroid aktivitesini ve adrenal fonksiyonu düzenlemek için de gereklidir. B 2 vitamini  eksikliği, tiroid hastalığı olasılığını artırabilir. Aynı zamanda sinir sistemini sakinleştirmede, kronik stresle savaşmada ve iştah, enerji, ruh hali, sıcaklık ve daha fazlasını kontrol eden hormonları düzenlemede faydalıdır. 

7. Sağlıklı saç ve cilt için gereklidir.

B2 Vitamini riboflavin , sağlıklı cilt ve saç oluşturan kolajen seviyelerinin korunmasında rol oynar. ₍₁₄₎ Cildin genç yapısını korumak, ince çizgileri ve kırışıklıkları önlemek için kolajen gerekir. Riboflavin eksikliği, daha yaşlı görünmemize neden olabilir.

Bazı araştırmalar, riboflavinin yara iyileşmesi için gereken zamanı azaltabileceğini, cilt iltihabını ve çatlamış dudakları azalttığını ve doğal olarak yaşlanma belirtilerini yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.

8. B2 Vitamini Nörolojik Hastalıkları Önlemeye Yardımcı Olabilir

Son kanıtlar B2 vitamininin bir nöroprotektif etki gösterebileceğini ve Parkinson hastalığı, migren ve multipl skleroz gibi bazı nörolojik hastalıklara karşı koruma sağlayabileceğini göstermektedir. Araştırmacılar, B2 vitamininin nörolojik bozukluklarda bozulma olduğu varsayılan bazı yollarda bir rolü olduğuna inanmaktadır. Örneğin, B2 vitamini bir antioksidan görevi görür ve miyelin oluşumuna, mitokondriyal fonksiyona ve demir metabolizmasına yardımcı olur. ₍₁₅₎

B2 Vitamini Eksikliği Belirti ve Bulguları

Gelişmiş ülkelerde B2 vitamini / riboflavin eksikliği  çok yaygın değildir. Çünkü birçok insan riboflavinle takviye edilmiş rafine karbonhidratlarla birlikte süt ve et tüketir. Ek olarak, yumurta gibi yaygın olarak tüketilen diğer riboflavin gıdaları da birçok insan için iyi bir B2 vitamini kaynağı sağlar. ₍₁₆₎

Riboflavin eksikliği genellikle kendi başına oluşmaz. Çoğu zaman, her biri benzer semptomlara neden olan, bütün anahtar B vitaminlerinin tükenmesi söz konusudur.

Eksiklik Belirtileri;

• Boğaz ağrısı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Dudaklardaki çatlaklar veya yaralar ( cheilosis )
• Ağız çatlamış köşeleri (açısal stomatit)
• Dilin iltihabı (“macenta dili”)
• Pullu, kırmızı lekeler ( seboreik dermatit )
• Gözdeki şişmiş kan damarları
• Saç dökülmesi ( alopesi )

B2 Vitamini Fazlalığı, Yan Etkileri ve Etkileşimleri

Beslenme yoluyla yeterli miktarda B2 vitamini almıyorsanız, doktorunuz günlük multivitamin veya B kompleksi takviyesi önerebilir.  

Küçük dozlarda riboflavin bile idrarınızın parlak sarı bir renge dönmesine neden olabilir ( flavinüri olarak bilinen bir yan etki ). 100 mg’dan büyük dozlar kaşıntı, ishal, mide krampları, uyuşukluk, ışığa duyarlılık, bulanıklık ve ciltte yanma hissine neden olabilir. 

B2 vitamini (yüksek atılım oranı ve düşük emilim seviyesi göz önüne alındığında) üzerinde aşırı doz kullanımı imkansız olsa da, olumsuz bir etkisi olmayacağı düşünülmemelidir. Nadirde olsa, indüklenen ışığa duyarlılık doğrudan güneş ışığından kaynaklanan göz hasarı riskini artırabilir. 

Bununla birlikte, oral veya enjeksiyonlu kullanım yoluyla, yüksek riboflavin alımıyla ilişkili bilinen hiçbir toksik etki yoktur.

Önerilen Günlük B2 Vitamini Dozu

* Food and Nutrition Board, Institute of Medicine, National Academies göre yetişkinlerde önerilen günlük B2 vitamini alım değeri erkekler için 1,3 mg, kadınlar için 1,1 mg olarak belirlenmiştir.

** T.C. Tarım,Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı‘na göre yetişkinler için B2 vitamini günlük referans alım değeri 1,4 mg olarak belirlenmiştir.

Sonuç

B2 Vitamini ( riboflavin ), enerji üretimi başta olmak üzere nörolojik sağlık, demir metabolizması ve bağışıklık sistemi işlevi gibi birçok konuda rol oynayan önemli bir suda çözünür vitamindir.

En iyi B2 vitamini kaynaklarından bazıları et, balık, süt ve baklagillerdir. Riboflavin ayrıca fındıkta, tohumda ve bazı sebzelerde bulunur.

B 2 Vitamini eksikliği çoğu gelişmiş ülkede nadir görülür, çünkü et, süt ürünleri, yumurta, balık, baklagiller ve bazı sebzeler genel olarak B2 vitamininden zengindir. Her ne kadar ihtiyaçlarınızı gıda kaynakları ile karşılamak tercih edilse de, bazı tıbbi durumlarda eksikliklerin giderilmesi için takviyeler de mevcuttur. B 2 vitamini genellikle hem multivitaminlerde hem de B-kompleks kapsüllerinde bulunur ve günlük ihtiyaçlarınızı karşılamayı kolaylaştırır.

Imucore24, içeriğinde 1,6 mg B2 vitamini desteği ile günlük ihtiyacınızın % 114 ünü karşılayarak, beslenme programınıza güçlü bir katkıda bulunur. (**)

Kanıta dayalı 16 ayrı kaynaktan derlenmiştir.

1. Riboflavin / Fact Sheet for Health Professionals / https://ods.od.nih.gov/factsheets/Riboflavin-HealthProfessional/#h5
2. Neurology. 1998 Feb / Effectiveness of high-dose riboflavin in migraine prophylaxis. A randomized controlled trial./ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9484373?dopt=Abstract
3. Riboflavin prophylaxis in pediatric and adolescent migraine / https://thejournalofheadacheandpain.bi omedcentral.com/articles/10.1007/s10194-009-0142-2
4. The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 77, Issue 6, June 2003, Pages 1352–1360 / Riboflavin (vitamin B-2) and health / https://doi.org/10.1093/ajcn/77.6.1352
5. Nutrition Reviews, Volume 72, Issue 1, 1 January 2014 / Nutritional modulation of cataract / https://doi.org/10.1111/nure.12077
6. Riboflavin Lowers Homocysteine in Individuals Homozygous for the MTHFR 677C→T Polymorphism / https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/ CIRCULATIONAHA.105.580332
7. Nutrients 2016 / B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy—A Review / https://www.mdpi.com/2072-6643/8/2/68
8. J Nutr. 2008 Oct / Retinol and riboflavin supplementation decreases the prevalence of anemia in Chinese pregnant women taking iron and folic Acid supplements. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18806105
9. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017 Nov 22 / Riboflavin and health: A review of recent human research. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27029320
10. eLife. 2017 / A vitamin-B2-sensing mechanism that regulates gut protease activity to impact animal’s food behavior and growth / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5478268/
11. Eur J Nutr. 2019 Jun / Vitamin B2 intake reduces the risk for colorectal cancer: a dose-response analysis. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29744609
12. Arch Gynecol Obstet. 2017 Mar / Dietary vitamin B2 intake and breast cancer risk: a systematic review and meta-analysis. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28035488
13. J Nutr. 2008 Dec / Dietary folate, methionine, riboflavin, and vitamin B-6 and risk of sporadic colorectal cancer. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19022960
14. Riboflavin Deficiency / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470460/
15. Adv Food Nutr Res. 2018 / Riboflavin in Human Health: A Review of Current Evidences. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29477226
16. Vitamin B2 (Riboflavin) / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK525977/