A Vitamini

A vitamini vücudunuzda yaşamsal bir öneme sahip yağda çözünen bir besindir.

Yediğiniz yiyeceklerde doğal olarak bulunur ve takviyeler yoluyla da tüketilebilir.

Bu makalede, A vitamini, faydaları, besin kaynakları ve ayrıca eksiklik ve toksisite gibi etkileri paylaşılmaktadır.

A vitamini nedir?

A vitamini genellikle tekil bir besin maddesi olarak kabul edilmekle birlikte, gerçekte retinol, retinal ve retinil esterleri içeren bir grup yağda çözünen bileşiğin adıdır. ₍₁₎

Yiyeceklerde iki farklı türde bulunur. Önceden oluşturulmuş A vitamini – retinol ve retinil esterler – sadece süt ürünleri, karaciğer ve balık gibi hayvansal ürünlerde bulunurken, provitamin A karotenoidleri meyve, sebze ve yağlar gibi bitkisel gıdalarda bol miktarda bulunur. ₍₂₎ Bunları kullanmak için, vücudunuzun her iki formunu da, vitaminin aktif formları olan retinal ve retinoik aside dönüştürmesi gerekir.

A vitamini yağda çözünür olduğundan, daha sonra kullanılmak üzere vücut dokusunda depolanır. Büyük bir kısmı karaciğerinizde retinil ester formunda tutulur. ₍₃₎ Bu esterler daha sonra, retinol bağlayıcı proteine (RBP) bağlanan tüm trans-retinol içine parçalanır. Daha sonra kan dolaşımınıza girer, ancak bu noktada vücudunuz kullanabilir durumda olacaktır. ₍₄₎

Vitamin A, hem hayvansal hem de bitkisel gıdalarda bulunan bir grup yağda çözünen bileşik için genel bir terimdir.

A Vitamini’nin İşlevleri ve Yararları

A vitamini sağlığınız için gereklidir, hücre büyümesini, bağışıklık fonksiyonunu, fetal gelişimi ve görmeyi destekler. Belki de en iyi bilinen fonksiyonlarından biri görme ve göz sağlığı üzerindeki rolüdür .

Aktif formu olan retinal, renk görme ve az ışıklı görme için gerekli bir molekül olan, Rodopsin oluşturmak için protein opsin ile birleşir. ₍₅₎

Ayrıca, kornea olarak adlandırılan gözün en dış tabakası ve konjonktiva olarak adlandırılan gözünüzün yüzeyini ve göz kapaklarınızın içini kaplayan ince bir zarın korunmasına ve beslenmesine yardımcı olur. ₍₆₎

Ayrıca, cildiniz, bağırsaklarınız, ciğerleriniz, mesaneniz ve iç kulaklarınız gibi yüzey dokularının korunmasına yardımcı olur.

Vücudunuzu enfeksiyondan koruyan bir tür beyaz kan hücresi olan T hücrelerinin büyümesini ve dağılımını destekleyerek bağışıklık fonksiyonunu destekler. ₍₇₎

Dahası, sağlıklı cilt hücrelerini, erkek ve dişi üreme ve fetal gelişimi destekler. ₍₈₎

Göz sağlığı, görme, bağışıklık fonksiyonu, hücre büyümesi, üreme ve fetal gelişim için gereklidir.

A vitamini sağlığa birçok yönden fayda sağlayan önemli bir besindir .

1. Potansiyel Antioksidan

Provitamin A, beta-karoten, alfa-karoten ve beta-kriptoksantin gibi karotenoidler, vitamin A öncülleridir ve antioksidan özelliklere sahiptir.

Karotenoidler, oksidatif stres yaratarak vücudunuza zarar verebilecek yüksek oranda reaktif moleküller olarak bilinen serbest radikallerle savaşır. ₍₉₎ Oksidatif stres diyabet, kanser, kalp hastalığı ve bilişsel gerileme gibi çeşitli kronik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. ₍₁₀₎

Karotenoidlerden zengin diyetler, kalp hastalığı, akciğer kanseri ve diyabet gibi hastalıkların oluşma riskini düşürmektedir. _(11,12,13)

2. A Vitamini Göz Sağlığı için temel bir besindir ve Makuler Dejenerasyonu Önler.

A vitamini görme ve göz sağlığı için gereklidir. Beslenmede yeterli alımı, halk arasında “sarı nokta hastalığı” olarak bilinen yaşa bağlı makula dejenerasyonu (AMD) gibi bazı göz hastalıklarına karşı korunmanıza yardımcı olur. Araştırmalar, yüksek beta-karoten, alfa-karoten ve beta-kriptoksantin düzeylerinin AMD riskini % 25’e kadar azaltabileceğini göstermektedir. ₍₁₄₎ AMD oluşum riskini azaltması, karotenoid besinlerin oksidatif stres seviyelerini düşürerek maküler dokuyu koruması nedeniyledir.

Klinik çalışmalarda sentetik Vitamin A göz damlası, kuru göz tedavisinde etkili sonuç vermiştir. Diğer tedavilerin aksine, kuru gözün altta yatan nedeni olan, hücresel değişiklerini tersine çevirebilir.

3. A Vitamini Bazı Kanser Türlerine Karşı Koruyucu Olabilir.

A vitamini antioksidan özellikleri nedeniyle, karotenoid bakımından zengin meyve ve sebzeler belirli kanser türlerine karşı koruma sağlayabilir.

Örneğin, 10.000’den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, kanda en yüksek alfa-karoten ve beta-kriptoksantine sahip sigara içenlerin, bu besinleri almayan  ve sigara içmeyenlere göre, akciğer kanserinden ölüm riski % 46 ve % 61 daha düşük olduğu tespit edildi. ₍₁₅₎

Dahası, test tüpü çalışmaları retinoidlerin mesane, meme ve yumurtalık kanseri gibi bazı kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebileceğini göstermektedir. ₍₁₆₎

4. A Vitamini Doğurganlık ve Fetal Gelişim için Hayati Öneme Sahiptir.

A vitamini hem erkek hem de dişi üreme için esastır, çünkü sperm ve yumurta gelişiminde rol oynar.

Ayrıca plasenta sağlığı, fetal doku gelişimi ve büyümesi için de kritiktir. ₍₈₎ Bu nedenle, anne ve cenin sağlığının ve de gebe kalmaya çalışanların ayrılmaz bir parçasıdır.

5. A Vitamini Bağışıklık Sisteminizi Güçlendirir.

A Vitamini, vücudunuzu hastalıklardan ve enfeksiyonlardan koruyan tepkileri uyararak bağışıklık sağlığını etkiler.

Hastalıklara karşı korunan immün yanıtlarda merkezi rol oynayan B ve T hücreleri de dahil olmak üzere belirli hücrelerin oluşturulmasında rol oynar.

Eksikliği, bağışıklık sisteminin tepkisini ve işlevini azaltan pro-inflamatuar moleküllerin seviyesinin yükselmesine neden olur. ₍₁₇₎

6. AIDS’de A Vitamini eksikliği ölüm oranını arttırır.

HIV enfeksiyonlu hastalarda vitamin A eksikliğine sık rastlanır. Araştırmalarda HIV enfeksiyonlu kişilerin %15 den fazlasında vitamin A eksikliği saptanmıştır. Vitamin A eksikliği olan HIV’li hastalarda, olmayanlara göre yardımcı T hücre sayısı daha düşük saptanır. Vitamin A eksikliği HIV enfeksiyonu olanlarda ölüm oranlarının daha fazla olmasıyla da ilişkilidir. ₍₃₄₎

A Vitamini oksidatif stresi kontrol altında tutarak, bağışıklık sisteminizi güçlendirerek ve bazı hastalıklara karşı koruyarak sağlığı olumlu yönde etkiler.

A Vitamini Eksikliği Belirti ve Bulguları

Eksikliği, gelişmiş ülkelerde nadir görülmekle birlikte, önceden oluşturulmuş A vitamini ve provitamin A karotenoidlerinin besin kaynaklarına sınırlı erişimi olması nedeni ile gelişmekte olan ülkelerde daha yaygın görülmektedir.

Eksikliği, ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olabilir.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, Vitamin A eksikliği çocuklarda önlenebilir körlüğün önde gelen nedenidir.Ayrıca, kızamık ve ishal gibi enfeksiyonlardan ölme oranı ve riskini de artırır. _(18,19)

İlk olarak 1932 yılında Vitamin A desteği yapılarak yeni doğan kızamıklarında ki ölüm oranının %50 azaltılabildiği kanıtlanmıştır. Kızamık tedavisinde Vitamin A desteği yapılması, sadece gelişmekte olan ülkelerde gerekli olduğu düşünülsede, Kaliforniya’da yapılan bir çalışmada kızamıklı çocukların %50’sinde Vitamin A eksikliği bulunmuştur.

Günümüzde kapsamlı aşılama önlemleri sayesinde çocuklardaki kızamık riski azalmıştır. Ancak Vitamin A tedavisi çocukluk çağının diğer viral enfeksiyonlarının tedavisinde gerekmektedir. Bugün en sık rastlanan viruslardan biri Respiratuar Sinsisyal Virüstür (RSV). RSV küçük çocuklardaki solunum sistemi hastalıklarının çok sık bir nedenidir. RSV ile enfekte çocuklarda A vitamini seviyesi düşüktür. Ayrıca düşük A vitamini ile hastalık arasında kızamıkta gösterilene benzer ilişki mevcuttur.

Ek olarak, Vitamin A eksikliği, hamile kadınlarda anemi ve ölüm riskini arttırmakta, büyüme ve gelişmeyi yavaşlatarak fetüsü olumsuz yönde etkilemektedir. ₍₂₀₎

Erken doğan bebekler, kistik fibrozlu insanlar ve gelişmekte olan ülkelerdeki hamile veya emziren kadınlar gibi bazı gruplar daha fazla Vitamin A eksikliği riski altındadır. ₍₂₃₎

Hiperkaratoz

Vitamin A eksikliğinin daha az ciddi belirtileri arasında hiperkeratoz ve akne gibi cilt sorunları bulunur. _(21,22) Vitamin A tedavisi keratinin aşırı üretildiği (Hiperkeratoz) cilt sorunlarında oldukça etkilidir. Keratin derideki gözenekleri tıkayarak kaz derisi etkisi yapan bir proteindir. Sivilce, sedef hastalığı, iktiozis, liken planus, Darrier Hastalığı, palmoplantar keratoderma, pitriazis rubra, pilaris Hiperkeratoz ile ilgili cilt sorunlarından bazılarıdır. Bu hastalıkların tedavisinde yüksek doz tedavi verilir. Yüksek doz A vitamini alanlarda yan etkiler meydana gelebilir. Ancak bu hastalıklarda karotenlerin etkili olduğu ve daha az yan etkisi olduğuna dair kanıtlar vardır. A vitamini etkisi, retinol seviyesi, serum retinol bağlayıcı proteinin kapasitesini aşarak zarların düzgün yapısını bozup keratin üreten hücrelerde parçalanmaya yol açmasıyla oluşmaktadır.

İlerlemiş Vitamin A eksikliğinde solunum, gastrointestinal ve üriner sistem mukozal bariyerleri de etkilenir. Devamında Vitamin A eksikliğine bağlı Kseroftalmi meydana gelir. Bu önemlidir çünkü Vitamin A eksikliği daha çok gelişmekte olan ülkelerde yaygındır. Bunlardan özellikle Asya ülkelerindeki çocuklarda yıllık 10 milyon adet kseroftalmi oluşur.

Kseroftalmi:

Gözle alakalı Vitamin A eksikliğine bağlı bütün bulgular için kseroftalmi terimi kullanılır. Enfeksiyonlara uygun bir ortam oluşarak keratit, konjuktivit görülebilir. Körlük vitamin A eksikliğinin en önemli komplikasyonlarından biridir. Kseroftalmi gelişmiş ülkelerde nadir görülmesine rağmen Asya’daki en önemli önlenebilir körlük nedenidir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gelişmemiş ülkelerdeki vitamin A eksikliğini önlemek için her altı ayda bir çocuklara proflaktik olarak yüksek doz (200.000 I.U.) A vitamini desteği vermektedir.

A vitamini eksikliği körlüğe, artmış enfeksiyon riskine, hamilelik komplikasyonlarına ve cilt sorunlarına yol açabilir.

A Vitamini Fazlalığı, Yan Etkileri ve Etkileşimleri

A vitamini yağda çözündüğü için, vücudunuzda depolanır ve zamanla sağlıksız seviyelere ulaşabilir.

Çok fazla tüketmek, ciddi yan etkilere neden olabilir ve aşırı yüksek dozlarda alındığında bile ölümcül olabilir.

Akut Vitamin A toksisitesi, tek, aşırı derecede yüksek bir dozun tüketildiği kısa bir süre boyunca meydana gelirken, kronik toksisite, Günlük Alınması Gereken Değer (RDA)’in 10 katından daha fazla dozlar uzun süre boyunca alındığında ortaya çıkar. ₍₃₀₎

Kronik Vitamin A toksisitesinin en sık görülen yan etkileri genellikle hipervitaminoz A olarak adlandırılır ve bazı belirtileri ise görme bozuklukları, eklem ve kemik ağrısı, iştahsızlık, mide bulantısı ve kusma, güneş ışığı hassasiyeti, saç kaybı, baş ağrısı, kurumuş cilt, karaciğer hasarı, sarılık, gecikmiş büyüme, ciltte kırışıklık, kaşıntı olarak sayılabilir.

Kronik Vitamin A toksisitesinden daha az yaygın olmasına rağmen, akut Vitamin A toksisitesi, karaciğer hasarı, artmış kranial basınç ve hatta ölüm gibi daha ciddi semptomlarla ilişkilidir. ₍₃₁₎

Dahası, Vitamin A toksisitesi anne ve fetal sağlığı olumsuz yönde etkileyebilir ve doğum kusurlarına neden olabilir. ₍₃₂₎

Toksisiteyi önlemek için, yüksek doz Vitamin A takviyesinden uzak durun.

Besinlerle yüksek oranda karotenoid alımı toksisite ile ilişkili değildir, ancak çalışmalar beta-karoten takviyelerini sigara içenlerde akciğer kanseri ve kalp hastalığı riskini artırma ile ilişkilendirmiştir. ₍₃₃₎

Çok fazla tüketmek zararlı olabileceğinden, Vitamin A takviyesi almadan önce doktorunuza danışın.

Yanlışlıkla yüksek doz Vitamin A (100.000-300.000 IU) alınması çocuklarda hızlıca toksititeye yol açıp, kafa içi basınç artışına yol açar. Buna bağlı olarak kusma, baş ağrısı, eklem ağrısı, papil ödemi meydana gelir. Vitamin dozu azalmasıyla semptomlar hızlıca geriler, tam iyileşme görülür.

Gebelikte Kullanımı

Gebelerin A vitamini kullanmaması gerekmektedir. Bunun yerine beta-karoten kullanabilirler. New England Journal of Medicine’da yayınlanan bir çalışmada gebelikte (özellikle ilk yedi haftada) 10.000 I.U den fazla alınan dozlar, ABD’deki her 57 çoçuktan birindeki doğum defektinden sorumlu gözükmektedir. Gebe kalma riski olanlar, aldığı dozu 5000 I.U.’nin altına çekmelidir.

Yüksek doz Vitamin A siğilce ve hiperkeratotik cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Ancak doktor takibinde kullanmaları gerekmektedir. Toksisite genellikle cilt sorunlarında yüksek doz alındığında meydana gelir. Genelde, birkaç ay içinde günde 300.000 I.U den düşük dozlarda toksisite gözükmez.

Diyetle beta-karoten desteği yapmak, fotosensitif hastalıklar gibi yüksek doz tedavi gerektiren durumlar dışında toksisiteye yol açmaz. Hastalar genelde ishalden şikâyet eder ancak bu durum kendiliğinden düzelir ve tedaviyi bırakmayı gerektirmez.

Serumda karoten seviyesinin yükselmesi herhangi bir toksisite göstermediği gibi, ciltte sararma dışında soruna yol açmaz. Yüksek miktarda havuç ya da havuç suyu tüketmek (günlük 1 kg kadar) adet düzensizliklerine ve nötropeniye yol açabilir.

E vitamini ve çinko A vitamininin fonksiyon görmesi için gereklidir. Çinko, C vitamini ve tiroid hormon eksikliklerinde provitamin A’nın, A vitaminine dönüşümü bozulur.

Vitamin A toksisitesi, karaciğer hasarı, görme bozuklukları, bulantı ve hatta ölüm gibi semptomlara neden olabilir. Yüksek dozda A vitamini takviyesi doktorunuz tarafından reçete edilmedikçe kaçınılmalıdır.

Önerilen Günlük A Vitamini Dozu

Vitamin A eksikliğinin sağlığı olumsuz yönde etkileyebildiği gibi, çok fazla almak da tehlikeli olabilir.

Kullanım amacı, Vitamin A’nın dozunu belirlemektedir. Önerilen günlük alım miktarı (RDA), erkekler için günde 900 mcg ve kadınlar için günde 700 mcg’dır. Bu miktarlara  uygun bir beslenme diyeti izleyerek kolayca ulaşılabilir(₂₇).

Bununla birlikte, yetişkinlerde toksisiteyi önlemek için 10.000 IU (3.000 mcg) tolere edilebilir üst sınırı (UL) aşmamak önemlidir(₂₇).

Karaciğer gibi hayvansal kaynaklı kaynaklarla aşırı miktarda önceden oluşturulmuş A vitaminini tüketmek mümkün olsa da, toksisite en yaygın olarak aşırı takviye alımı ve Isotretinoin tedavisinde görülür. (₂₈,₂₉)

A vitamini aktivitesi İnternasyonel Ünite (I.U) olarak ölçülür. Bir I.U, 3 mikrogram retinol ya da 6 mikrogram beta-karotene eşittir. 1967 yılında A vitamini aktivitesinin retinol eşdeğeri (R.E) olarak belirtilmesi önerilmiştir.1 mikrogram retinol= 1 retinol eşdeğeri (R.E), 6 mikrogram beta-karoten 1 R.E ye eşit olmaktadır. 1980’den beri her iki şekilde de ifade edilmektedir.

* Food and Nutrition Board, Institute of Medicine, National Academies göre yetişkinlerde önerilen günlük A vitamini alım değeri erkekler için 900 mcg, kadınlar için 700 mcg olarak belirlenmiştir.

** T.C. Tarım,Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı‘na göre yetişkinler için A vitamini günlük referans alım değeri 800 mcg olarak belirlenmiştir.

Besin Kaynakları

Hem önceden oluşturulmuş A vitamini (retinol, retinil esterler), hem de provitamin A Karotenoidler bakımından zengin çok fazla besin kaynağı vardır.

Önceden oluşturulmuş A vitamini, bitki kaynaklı provitamin A karotenoid kaynaklarına göre vücudunuz tarafından daha kolay emilir ve kullanılır.

Vücudunuzun beta-karoten gibi karotenoidleri aktif A vitaminine etkili bir şekilde dönüştürme yeteneği, genetik, beslenme, genel sağlık durumu ve ilaçlar gibi birçok faktöre bağlıdır(₂₄).

Önceden oluşturulmuş A vitamini bakımından en yüksek yiyeceklerden bazıları şunlardır:

Yumurta sarısı, Sığır eti karaciğeri, Ciğer, Tereyağı, Morina karaciğeri yağı, Tavuk ciğeri, Somon, Çedar peyniri, Karaciğer, Uskumru, Alabalık

Beta Karoten gibi Provitamin A karotenoidlerini içeren gıdalardan bazıları ise;(₂₅,₂₆): Tatlı patates, Kabak, Havuç, Lahana, Ispanak, Karahindiba, Kırmızı Biber, Balkabağı

Önceden oluşturulmuş A vitamini, karaciğer, somon ve yumurta sarısı gibi hayvansal gıdalarda bulunurken, provitamin A karotenoidleri, tatlı patates, lahana ve ıspanak gibi bitkisel gıdalarda bulunur.

Sonuç

A Vitamini, bağışıklık fonksiyonu, göz sağlığı, üreme ve fetal gelişim için hayati öneme sahip yağda çözünen bir besindir.

Hem eksikliği hem de fazla alımı ciddi yan etkilere neden olabilir, bu nedenle yetişkinler için günlük 700-900 mcg beslenme referans değerlerini karşılamak çok önemli olsa da, yetişkinler için günlük günlük 700-900 mcg sınırını aşmamak ta çok önemlidir.

Sağlıklı ve dengeli bir beslenme programı, bu temel besin maddesini güvenli miktarda almanız için iyi bir yoldur.

Günlük yaşamınız içerisinde bu tarz bir beslenme programına ulaşmakta zorluk çekiyor olabilirsiniz.

Imucore24, içeriğinde (10ml’sinde) 300 mcg A Vitamini ve 1.5 mg Beta-Karoten desteği ile günlük ihtiyacınızın % 38 ini karşılayarak, beslenme programınıza güçlü bir katkıda bulunur. (**)

Kanıta dayalı 33 ayrı kaynaktan derlenmiştir.

1. Community Eye Health. 2013; 26(84): 65./ What is vitamin A and why do we need it? / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3936685/
2. Dietary Reference Intakes for Vitamin A, Vitamin K, Arsenic, Boron, Chromium, Copper, Iodine, Iron, Manganese, Molybdenum, Nickel, Silicon, Vanadium, and Zinc. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK222318/
3. Cell Biol Int. 2010 Dec / Hepatic stellate cell (vitamin A-storing cell) and its relative--past, present and future. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21067523
4. Retinol Binding Protein and Its Interaction with Transthyretin / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK6223/
5. Nutrients. 2012 Dec / Retina, Retinol, Retinal and the Natural History of Vitamin A as a Light Sensor / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3546623/
6. Xerophthalmia / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK431094/
7. Am J Clin Nutr. 2012 Nov / Vitamin A and retinoic acid in T cell–related immunity / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3471201/
8. Nutrients. 2011 Apr / Vitamin A in Reproduction and Development / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3257687/
9. Pharmacogn Rev. 2010 Jul-Dec / Free radicals, antioxidants and functional foods: Impact on human health / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3249911/
10. Oxid Med Cell Longev. 2017 / Oxidative Stress: Harms and Benefits for Human Health / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5551541/
11. Food Nutr Res. 2015 / Carotenoids: potential allies of cardiovascular health? / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4321000/
12. Front Oncol. 2017 / Inverse Association between Dietary Intake of Selected Carotenoids and Vitamin C and Risk of Lung Cancer / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5328985/
13. Curr Mol Med. 2017 Dec / Serum Carotenoids and Risks of Diabetes and Diabetic Retinopathy in a Chinese Population Sample. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29110607
14. JAMA Ophthalmol / Intakes of Lutein, Zeaxanthin, and Other Carotenoids and Age-Related Macular Degeneration During 2 Decades of Prospective Follow-up / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5119484/
15. Cancer Sci. 2014 Jun / Serum carotenoid levels and risk of lung cancer death in US adults / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4317899/
16. Biomed Res Int. 2015 / Vitamin A, Cancer Treatment and Prevention: The New Role of Cellular Retinol Binding Proteins / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4387950/
17. Proc Nutr Soc. 2012 May / Effect of vitamin A deficiency on the immune response in obesity. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22369848
18. Emerg Infect Dis. 2012 Sep / Severe Measles, Vitamin A Deficiency, and the Roma Community in Europen / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3437709/
19. J Nutr. 2014 Apr / Vitamin A deficiency is associated with gastrointestinal and respiratory morbidity in school-age children. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24500929
20. Paediatr Perinat Epidemiol. 2012 Jul / Vitamin A and carotenoids during pregnancy and maternal, neonatal and infant health outcomes: A systematic review and meta-analysis / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3843354/
21. Indian J Dermatol. 2010 Jul-Sep / DIET IN DERMATOLOGY: PRESENT PERSPECTIVES / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2965901/
22. Cutan Ocul Toxicol. 2014 Jun / Evaluation of serum vitamins A and E and zinc levels according to the severity of acne vulgaris. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23826827
23. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Aug 15 / Vitamin A supplementation for cystic fibrosis. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22895955
24. Am J Clin Nutr. 2012 Nov / The challenge to reach nutritional adequacy for vitamin A: β-carotene bioavailability and conversion--evidence in humans. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23053560
25. Foods highest in Alpha Carotene / https://nutritiondata.self.com/foods-000134000000000000000.html
26. Foods highest in Beta Carotene / https://nutritiondata.self.com/foods-000135000000000000000-2.html?
27. Vitamin A / Fact Sheet for Health Professionals / https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminA-HealthProfessional/
28. J Clin Psychiatry. 2012 Jan / Retinoic Acid and Affective Disorders: The Evidence for an Association / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3276716/
29. Oxid Med Cell Longev. 2015 / Vitamin A and Retinoids as Mitochondrial Toxicants / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4452429/
30. West Indian Med J. 2014 Jan / Hypercalcaemia Secondary to Hypervitaminosis A in a Patient with Chronic Renal Failure / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4655642/
31. AIMS Public Health. 2017 / Phasing out of the Universal Mega Dose of Vitamin-A Prophylaxis to Avoid Toxicity / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5963117/
32. Adv Nutr. 2012 Mar / WHO Guideline: Vitamin A Supplementation in Pregnant Women. Geneva: WHO, 2011; WHO Guideline: Vitamin A Supplementation in Postpartum Women. Geneva: WHO, 2011 / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3648723/
33. Nutr Cancer. 2009 / Beta-carotene and lung cancer in smokers: review of hypotheses and status of research. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20155614