ÇOCUKLAR İÇİN
HER GÜN
YETİŞKİNLER İÇİN
HER GÜN
Bu makalede Beta Karoten nedir, eksikliği, fazlalığı, faydaları nelerdir, bulunduğu besinler, beta karoten takviyesi ve gıda kaynakları hakkında tüm bilgiler paylaşılmıştır.
Beta karoten, sarı ve turuncu meyveler ve sebzelere renk veren bitkilerde bulunan bir pigmenttir. 1831’de onu havuçlardan kristalize eden bilim adamı H. Wackenroder tarafından keşfedildi. İsmini latince havuç anlamına “daucus carota” dan almıştır.
Vücudun içinde sağlıklı görmeyi, cildi ve nörolojik fonksiyonu korumada kritik bir rol oynayan güçlü bir antioksidan olan A vitaminine dönüştürülür.
A vitamini iki ana formda bulunur: aktif A vitamini ve beta karoten. Aktif A vitamini retinol olarak adlandırılır ve hayvansal kaynaklı besinlerden gelir. Bu önceden oluşturulmuş A vitamini, ilk önce vitamini dönüştürmeye gerek kalmadan doğrudan vücut tarafından kullanılabilir.
Pro vitamin A karotenoidleri farklıdır çünkü yutulduktan sonra vücut tarafından retinole dönüştürülmeleri gerekir. Beta-karoten, öncelikle bitkilerde bulunan bir karotenoid türüdür; Vücut tarafından kullanılmadan önce aktif A vitaminine dönüştürülmesi gerekir.
Beta-karoten ve diğer karotenoidler, antioksidan aktivitelere sahiptir ve kronik hastalığı önleme yetenekleri nedeniyle değerlidir. Bedeni, yaşlanmanın ve dejenerasyonun temel nedeni olan serbest radikallere karşı korurlar.
Çalışmalar, çeşitli kanserlerin varlığı ile diyet karotenoidleri veya kan karotenoid seviyeleri arasında ters bir ilişki olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, karotenoidlerin günlük beslenme seviyelerinde alındıklarında sağlığı artırabildikleri, ancak sigara içen veya asbeste maruz kalan kişiler tarafından yüksek dozlarda alındığında yan etkileri olabileceği görülmektedir. Araştırmacılar hala karotenoidlerin yararlı olduklarını ve tehlikeli olmadıklarını belirlemektedir. (1)
Bununla birlikte, beta-karoten ve diğer antioksidanları içeren gıdaların tüketilmesinin, iltihaplanma seviyelerinin düşürülmesine ve vücuttaki oksidatif stresle mücadeleye yardımcı olduğu açıktır.
Amerikan Pediatri Birliği, A vitamini hamileliği ve emzirme sırasında en kritik vitaminlerden biri olarak gösterir. A vitamini fetüsün ve yenidoğanın sağlıklı gelişiminde önemli bir rol oynar, akciğer gelişimi ve olgunlaşması özellikle önemlidir. Ayrıca bebeklerin ve küçük çocukların güçlü bir bağışıklık sistemi oluşturmaları için de gereklidir.
Avrupa Beslenme Dergisi’nde yayınlanan araştırmaya göre, hamile kadınlar için A vitamini alımında yüzde 40, emziren kadınlar için yüzde 90 oranında bir artış olmalıdır. Yediğiniz yiyeceklerden beta-karoten almak en güvenlidir, bu nedenle hamile veya emziren kadınlar daha fazla sarı ve turuncu meyve ve sebze tüketmelidir. Beta-karoten desteğine ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız, öncelikle doktorunuza danışın. (2)
Beta-karoten metabolizması cilt de dahil olmak üzere çok çeşitli organlarda gerçekleşir. Birçok çalışma, UV kaynaklı eritem oluşumunu, cilt tahrişini ve kızarıklığını önlemeye yardımcı olduğunu bulmuştur. Güneş koruyuculuğunun etkinliği ile karşılaştırılamamasına rağmen, beta-karoten’in UV ışığından kaynaklanan cilt hasarına karşı bazal savunmayı artırarak cildi güneş yanığına karşı koruyabileceğine dair kanıtlar vardır. (3)
Beta-karoten ve diğer antioksidanlar, geri dönüşü olmayan körlüğün oluşabileceği, şiddetli görme bozukluklarına neden olan yaşa bağlı makula dejenerasyonunun ilerlemesini geciktirmeye yardımcı olabilir. Antioksidanlar, maküler dejenerasyon semptomlarının ilerlemesini yavaşlatmakta etkilidirler çünkü retina / makulada hücre ve sinirlerin dejenerasyonunda önemli bir rol oynayarak, oksidatif stresi önlemeye yardımcı olabilirler.
Yaşa İlişkin Göz Hastalığı Çalışması, çinko, beta-karoten, C vitamini ve E vitamini gibi antioksidanlarının bir kombinasyonunun maküler dejenerasyonun ilerlemesini etkili bir şekilde yavaşlattığını göstermiştir. (4)
Arizona Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, diş eti ve yanaklarınız içinde oluşan kalınlaşmış beyaz lekeler ile karakterize oral lökoplaki hastalarında beta-karoten aktivitesini doğruladı. Çoğu lökoplaki yaması iyi huylu olmakla birlikte bazıları kanserin erken belirtileri olabilir. Elli hastaya altı ay boyunca günde 60 miligram beta-karoten verildi ve daha sonra katılımcılara tedaviye devam etmeleri ya da 12 ay boyunca plasebo tedavisi kullanmaları seçildi. Sonuçlar, katılımcıların yüzde 52’sinin (26 hasta) tedaviye klinik yanıt verdiğini ve yanıt veren 26 hastanın 23’ünün çalışmanın ikinci, randomize aşamasını da olumlu şekilde tamamladığını göstermiştir. (5)
1990 yılında yayınlanan bir başka eski çalışma da benzer sonuçlara sahipti: Tedavi grubundaki hastaların yüzde 71’i günde 30 miligram beta-karoten’e büyük tepkiler verdi. Araştırmacılar, toksisite eksikliğinden dolayı ağız kanseri için önleyici bir ajan olarak mükemmel bir aday olarak hizmet ettiği sonucuna vardılar. (6)
Avrupa Solunum Dergisi’nde yayınlanan araştırmalar, beta-karotenli meyve yemenin solunum ve solunum fonksiyonlarını iyileştirebileceğini göstermektedir. Nadiren veya hiç meyve yememe ile kıyaslandığında, günde en az bir kez meyve yiyen insanlar balgam üretimi, nefes darlığı ve hışıltı gibi solunum semptomlarını azaltmışlardır. Her türlü meyve mango, papaya ve kavun gibi solunum koşullarıyla savaşmaya yardımcı olur. (7)
Beta-karoten, gıdada doğal olarak bulunan miktarlarda tüketildiğinde güvenlidir. Takviyeler yoluyla yüksek dozlarda kullanmayı düşünüyorsanız, doktorunuzun gözetiminde kullanılmalıdır.
Bu karotenoidin olası yan etkileri arasında baş ağrısı, geğirme, gevşek dışkılama, morarma, eklem ağrıları ve cilt sararması sayılabilir.
Çalışmalar yüksek oranda kanser riskine neden olduğunu gösterdiğinden, çok fazla sigara içen kişiler bu karotenoidi almaktan kaçınmalıdır. Ayrıca, asbeste maruz kalma öyküsü olan kişiler de beta-karoten takviyeleri kullanmaktan kaçınılmalıdır, çünkü karaciğer bozukluğu veya kalp hastalığı riskini artırabilirler.
Kolesterol düşürücü ilaçlar, antibiyotikler, proton pompası inhibitörleri, orlistat veya bitki sterolleri kullanırken beta-karoten takviyesi alırsanız doktorunuza söyleyin. Kanama riskini artıran ilaçlarla birlikte alındığında kanama riskinizi artırabilir (kan sulandırıcıları gibi).
1. J Am Coll Nutr. 1999 Oct / Beta-carotene and other carotenoids as antioxidants. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10511324
2. Eur J Nutr. 2007 Jul / The importance of beta-carotene as a source of vitamin A with special regard to pregnant and breastfeeding women. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17665093
3. Dermatoendocrinol. 2012 Jul / Discovering the link between nutrition and skin aging / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3583891/
4. Semin Ophthalmol. 2011 May / Nutritional supplementation and age-related macular degeneration. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21609225
5. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 1999 Dec / Beta-carotene produces sustained remissions in patients with oral leukoplakia: results of a multicenter prospective trial. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10604407
6. J Clin Oncol. 1990 Oct / Response of oral leukoplakia to beta-carotene. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2213107
7. Eur Respir J. 2003 Apr / Nutrition and respiratory health in adults: findings from the health survey for Scotland. / https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12762354
445,00 TL
356,40 TL
267,00 TL
226,80 TL
89,00 TL
Çocukların göremeyecegi, erişemeyeceği yerlerde ve ambalajında saklayınız. Tavsiye edilen günlük dozu aşmayın. Takviye edici gıdalar normal beslenmenin yerine geçemez. İlaç değildir. Hastalıkların önlenmesi veya tedavi edilmesi amacıyla kullanılmaz. Hamilelik, emzirme dönemi, hastalık veya ilaç kullanılması durumlarında doktorunuza danışın. Son tüketim tarihi ve Parti No. için kutunun altına bakınız. Son tüketim tarihi, açılmamış ve uygun koşullarda saklanmış ürün için geçerlidir.
